به نقل از «جماران»

انتخابات و مقدسات

تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۴۹۰۲۲

در دنیای سنتی، بیعت به منزلة یک امر عرفی برای پذیرش حکومت و تعهد به پیروی از قوانین در چارچوب حقوق متقابل، بوده است. پیامبر در بدو ورود به مدینه، کار خود را با بیعت در چارچوب یک پیمان نامه شروع کرد. امیرالمومنین پس از قتل خلیفة سوم با اصرار مردم و بیعت آنان به قدرت رسید. وی بارها در مقابل معاویه به همین بیعت عمومی تمسک کرد و از این طریق بر مشروعیت خود تاکید ورزید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هنگامی که چند نفر از بیعت وی سر باز زدند، حضرت آنان را آزاد گذارد و بیعت نکردن را حق آنان دانسته، در تمام دوران حکومت نیز هیچ مزاحمتی از سوی حکومت وی برای آنان ایجاد نشد. حضرت نه در برابر معاویه و نه در برابر کسانی که بیعت نکردند، پای مقدسات را وسط نکشید. زیرا بیعت یک  امری عرفی بوده و بر پایه آن، بر اقلیت است که به آن پایبند باشند و البته آنان نیز از آزادی بیان کاملا برخوردار بودند و تا زمانی که از طریق نظامی و روشهای خشونت آمیز اقدامی نکنند، امیرالمومنین حکومت را موظف می دانست تا حقوق سیاسی، اجتماعی آنان را رعایت و از بیت المال نیز حقوق مالی آنها را پرداخت کند. 

در دنیای امروز، انتخابات به عنوان یک رکن دموکراسی مطرح بوده که امکان مهار قدرت را عملی می سازد. گرچه انتخابات با بیعت در گذشته تفاوتهای زیادی دارد، اما هر دو بر عرفی بودن  قدرت و تعهد متقابل حکومت و مردم تاکید دارند.

فلسفة انتخابات، گذار آرام قدرت برای مدت زمان محدود است. در انتخابات، مردم این فرصت را پیدا می کنند تا شایسته ترین افرادی که تصور می کنند می توانند به خواسته های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آنان جامة عمل بپوشانند، انتخاب نمایند و البته در دورة مورد نظر نیز احزاب، رسانه ها و دیگر نهادهای مدنی به نظارت و کنترل صاحبان قدرت می پردازند و در صورتی که آنان نمرة قبولی از مردم نگرفتند با عدم انتخاب مجدد، مجازات می شوند.

اما پرسش این است که چه زمانی انتخابات می تواند فرایند کنترل و مهار قدرت را به خوبی انجام دهد؟ به نظر می رسد که این امر هنگامی رخ می دهد که موازنه میان دولت و مردم برقرار باشد. فقدان موازنه در دنیای سنتی موجب شده بود تا بیعت نتواند مانعی در برابر قدرتهای حاکم باشد و از این رو معمولا حکومتها به تعهدات خود پایبند نمی ماندند. در دنیای جدید این اتفاق با توانمندسازی جامعه و ابزارهای موثر جهت کنترل مانند انتخابات آزاد به همراه احزاب، نهادهای مدنی و رسانه های آزاد رخ می دهد. از این رو تضعیف هر کدام از این چهار ارکان موجب بر هم خوردن موازنة قوا میان مردم و حکومت می شود.

چنانچه گذشت، انتخابات امری عرفی و مبتنی بر تجربة بشری است تا شایسته ترین ها قدرت را به دست گرفته و پاسخگوی رفتار خود باشند. در نتیجه، محدود کردن دامنة قدرت انتخاب مردم با روشهایی مانند نظارت استصوابی موجب کژکارکردی انتخابات می شود. اعمال شرایطی که تنها یک نگرش بتواند از فیلترها بیرون آمده و در معرض انتخاب مردم با نگرشهای مختلف شود، به معنای انحراف از مفهوم واقعی انتخابات است.

دومین امری که موجب می شود تا انتخابات دچار کژکارکردی شود، مغفول گذاردن فلسفة انتخابات است. در واقع، انتخابات برای این است که شایسته ترین افراد از منظر مردم با دیدگاه های مختلف برای تدوین بهترین قوانین در مجلس و یا توانمندترین فرد برای ادارة قوة مجریه در ریاست جمهوری و یا متخصص ترین افراد در فهم فقاهت،  اقتصاد، سیاست و روابط بین الملل در مجلس خبرگان در یک رقابت کاملا عادلانه انتخاب شوند. اما بی توجهی به این کارکرد، تقلیل انتخابات به پای صندوق رأی رفتن و افرادی را انتخاب نمودن است. این امر نشان می دهد فلسفة مهار قدرت نادیده گرفته شده و اصل بر صورت انتخابات است.

سومین امری که موجب می شود تا انتخابات دچار کژکارکردی شود، ورود مفاهیم مقدس به این امر عرفی است. طبیعی است که تقلیل انتخابات از ماهیت مهار قدرت به برگزاری در چارجوب محدود بیان شده، موجب کاهش علاقه مندی از سوی داوطلبان و مردم برای انتخابات می شود. حال اگر در این شرایط برخی افراد، از مقدسات برای ایجاد شور انتخاباتی استفاده کنند، انتخابات را از مسیر اصلی خود که انتخاب شایسته ترین است خارج کرده و آن را از حق شهروندی به یک تکلیف شرعی که فقط گویندگان و ذینفعان آن را درک می کنند، تبدیل کرده اند. امری که متاسفانه در انتخاباتی مانند سال 84 قبلا شاهد بوده ایم و پس از مدتی همان افراد مورد نظر امام زمان، جریان انحرافی نامیده شدند. این درست است که با سوء استفاده از مقدسات گروهی از مردم به فرد یادشده رأی دادند اما عملکرد آنان برای کشور و نامگذاری جریان انحرافی توسط همان افراد موجب تضعیف اعتقادی مردم بیش از پیش شد. بنابراین برای منافع زودگذر، ارزشهای دینی را بیش از این حراج نکنیم.

 

_________________________________________

*استاد دانشگاه مفید و حوزه علمیه قم

منبع: جماران

کلیدواژه: انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی انتخابات دموکراسی بیعت انتخابات مجلس لیگ برتر طوفان الاقصی شایسته ترین مهار قدرت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۴۹۰۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انقلاب اسلامی ایران موجب بیداری مردم جهان شده است

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیب‌الله غفوری نماینده ولی‌فقیه در استان و امام جمعه کرمانشاه در خطبه‌های این هفته نماز جمعه شهر کرمانشاه گفت : باید تقوای الهی را سرلوحه کار خود قرار دهیم، زیرا خداوند شاهد اعمال و رفتار ما است و یاد خداوند را باید همواره در نظر داشته باشیم.

امام جمعه کرمانشاه گفت: ۲۵ شوال سالروز شهادت امام صادق (ع) است که ایشان رئیس مذهب جعفری هستند و نهضت علمی امام صادق (ع) در قرن‌های متمادی به سبب تلاش و مجاهدت‌های این امام بزرگوار است و ایشان ۴ هزار شاگرد داشتند.

حجت‌الاسلام والمسلمین غفوری تصریح کرد: این نهضت علمی چنان دارای اهمیت است که علمای وقت آن را با نهضت امام حسین (ع) مقایسه کردند و برخی آن را بزرگ‌تر از نهضت عاشورا دانستند و امام صادق (ع) ادامه‌دهنده راه پدر بزرگوار خود امام باقر (ع) بودند.

وی ادامه داد: آنچه از سیره عملی امام صادق (ع) باید مورد توجه مسلمانان به ویژه شیعیان قرار بگیرد کار و تلاش است که در روز‌های گرم تابستان در حال فعالیت بودند و برای به دست آوردن روزی حلال اقدام می‌کردند تا بتوانند اهمیت موضوع را برای مردم تبیین کنند.

امام جمعه کرمانشاه بیان کرد: یکی از درس‌هایی که باید از سیره امام صادق آموخت موضوع غیرت دینی و پرهیز از حضور در مجالس دارای گناه است که بر اساس روایتی امام صادق (ع) در مجلسی که حاکمان وقت تدارک دیده بودند، حضور یافتند، اما به محض مشاهده آثار گناه مجلس را ترک کردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین غفوری افزود: امروز میزبان پیکر شهید فرزین بلیان هستیم که توسط اشرار و ضدانقلاب طی روز گذشته به شهادت رسیدند و مرزبانان همواره برای امنیت و آرامش کشور جان‌فشانی می‌کنند و ان‌شاءالله که خداوند متعال به خانواده این شهید صبر و اجر عنایت کند.

وی اضافه کرد: از هفته گذشته نمایشگاه اکسپو در تهران در حال برگزاری است که ۷۰ کشور در آن حضور یافته‌اند و فرصت‌های تجاری، صادرات و سرمایه‌گذاری کشورمان را به نمایش گذاشته که می‌تواند در جهش تولید و بهبود وضعیت اقتصادی و معیشت مردم تأثیرگذار باشد و چنین رویداد تحول‌سازی می‌تواند اقتصاد کشورمان را رشد دهد.

امام جمعه کرمانشاه عنوان کرد: باید ارتباطات اقتصادی به ویژه با کشور‌های آفریقایی که منبع بسیاری از مواد ارزشمند اولیه هستند بیشتر شود و از رئیس جمهور و وزاری اقتصادی باید برای برگزاری چنین رویداد‌هایی تشکر و قدردانی کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین غفوری با اشاره به خیزش دانشجویان آمریکا در اعتراض به جنایات رژیم منحوس صهیونیستی، گفت: ایستادگی مردم ایران بر موضع حق و حقیقت منشأ این شد که شاهد بیداری مردم جهان باشیم که مشاهده می‌کنیم چطور آزادی‌خواهان جهان و اساتید برجسته با اعتراض خود نظام سلطه را با چالش مواجه کرده است.

وی ادامه داد: برگزاری اعتراضات به جنایات رژیم صهیونیستی و سیاست‌های استکبار جهانی ضربه محکمی را به آمریکا و اسراییل وارد کرده و عملیات طوفان الاقصی و سپس وعده صادق ضربات محکمی را بر هیمنه پوشالی آنها وارد کرد و به‌زودی شاهد نابودی جبهه باطل خواهیم بود.

امام جمعه کرمانشاه تاکید کرد: انقلاب اسلامی ایران بیش از ۴۰ سال است که در مقابل سیاست استکبار جهانی مقاوم ایستاده است و دانشجویان آمریکایی باید بدانند این اعتراضات در مقابل ظلم و ستم قطعا نابودی استکبار جهانی را به همراه خواهد داشت .

باشگاه خبرنگاران جوان کرمانشاه کرمانشاه